«Մեծ խոսակցություն նախագահի հետ»՝ սադրո՞ւմ է Մինսկը, թե՞ սադրանքի թիրախ է

Ռուս-բելառուսական հարաբերություններում գոյացել է մեծ անջրպետ, որ այլևս բացահայտ ցուցադրվում է, ավելին՝ դարձել է շանտաժի միջոց՝ հարաբերությունները սեփական շահերին ծառայեցնելու նպատակով: Մինչև երեկ գործընթացը վերահսկվում էր, բայց երեկ եղան մի քանի իրարամերժ հայտարարություններ, որոնցից դժվար էր հասկանալ՝ անջրպետը հասե՞լ է խզումին, թե խաղը նոր մակարդակ է բարձրանում: Բոլոր հայտարարությունները ռուսական լրատվամիջոցներինն էին, բելառուսական կողմը լուռ էր:

Regnum-ը տեղեկացրեց, որ Բելառուսը պատրաստվում է դուրս գալ ԵԱՏՄ-ից ու ՀԱՊԿ-ից՝ հղում անելով իր աղբյուրին: Ըստ աղբյուրի՝ Բելառուսը կարող է դուրս գալ նաև Ռուսաստանի հետ դաշնակցային պետությունից: Տեղեկացվում էր, որ Ռուսաստանը «աղմկոտ հայտարարություններ» չի անի, Մոսկվան «ըմբռնումով է վերաբերվում ՈՒկրաինայի նմանությամբ անկախ պետություն դառնալու Բելառուսի իշխանությունների ցանկությանը»: Հարց, այնուամենայնիվ, կար. «Դրա հետ մեկտեղ, Մինսկի պատասխանատու անձանց հարկ է հասկանալ, որ անկախությունը չի լինում միայն խոսքերով: Անկախությունը պետության կենսագործունեության ամբողջ համալիրն է՝ սկսած քաղաքականությունից ու գաղափարախոսությունից, մինչև ֆինանսներ ու էկոնոմիկա: Եթե Բելառուսի իշխանությունը որոշել է գնալ այդ ճանապարհով, «տնտեսական պատերազմի» արահետով, բելառուսական պետության զարգացման այդ ռազմավարությունը ոչ մի հարց չի առաջացնի: Հարցը կլինի միայն մեկը՝ որքանո՞վ բելառուսական ղեկավարության քաղաքական այդ գիծը կհամապատասխանի բելառուսական ժողովրդի ազգային-պետական շահերին»:

Հետո հայտարարություն տարածեց ՀԱՊԿ-ը: «Մենք չենք մեկնաբանում շշուկները, առավել ևս՝ իրականությանը չհամապատասխանող»,- հայտարարեց ՀԱՊԿ-ի ներկայացուցիչը: Ռուսաստանի և Բելառուսի Միութենական պետության քարտուղարությունից հաղորդեցին, որ տեղյակ չեն միությունից դուրս գալու Բելառուսի մտադրության մասին: Բայց տեղյակ չլինել, դեռ չի նշանակում՝ մտադրությունը չկա կամ կա:
Բելառուսի ու Ռուսաստանի տնտեսական խնդիրները վերաճում են քաղաքականի՝ սա մի տարբերակ է: Երկրորդ տարբերակը, որ քաղաքական խնդիրների պատճառով չեն ստացվում տնտեսական հարաբերությունները: Փաստ է, որ Բելառուսում պարապուրդի մեջ են նավթավերամշակման գործարանները, գազի սակագնի բանակցությունները կողմերին չեն բավարարում: Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Ադրբեջանում նավթ ու գազ որոնեց և, իհարկե, ստացավ, բայց գործող նավթատարներն ու գազատարները գնի ու հեռավորության պատճառով շահութաբեր դուրս չեկան: Լուկաշենկոն տնտեսական ներդրումներ որոնեց Իսլամական համագործակցության կազմակերպությունում՝ հայտարարելով, որ իսլամը հին ու ավանդական արժեք է Բելառուսի համար ու Եվրոպայի ամենամեծ մզկիթը կլինի Մինսկում: Պակիստան գնաց՝ նույն նպատակով: Արևմուտքի հետ հարաբերությունները կարգավորելու ու եվրոների հույսով նույնիսկ խորհրդարանական ընտրություններում ամբողջ մեկ ընդդիմադիր պատգամավոր ընտրվեց, բայց եվրոներ ու դոլարներ Մինսկ դեռ չեն հոսում: Չինաստանի հետ համագործակցությունն էլ տրակտորների ու մեքենաշինության արտադրության նորացումից այն կողմ չի անցնում: Բատկան փորձեց զենքի շուկա էլ մտնել, բայց ժամանակակից զենքը մեծ փողեր է պահանջում, որ չկա, զենքի շուկայում էլ բելառուսական տանկերն ու հրանոթները մեծ պահանջարկ չունեն: Նրա դեգերումների պատճառը պատժամիջոցներից թուլացած ռուսական տնտեսությունից դոնորական ներարկումների ծավալի նվազումն է: Բելառուսի նախագահը որոշեց Ռուսաստանի հետ չսուզվել, բայց Ռուսաստան-Արևմուտք հարաբերությունների այս մթնոլորտում Ռուսաստանի ստվերից դուրս գալու համար նրան պետք էին ու են «հակառուսական քայլեր»: Գործնականում ցանկացած հետխորհրդային երկրի անկախությունն այդպես է գնահատում Մոսկվան: Բատկայի ամենամեծ «ապստամբությունը» դեկտեմբերի վերջին օրերին Սանկտ Պետերբուրգ չմեկնելն էր՝ ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին: Իր բացակայությունն ընդգծված դարձնելու համար նա նույնիսկ հարկ չհամարեց բացակայության պատճառ հնարել, ասենք, Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևի նման հիվանդ հայտարարել իրեն:

Ոչ, Լուկաշենկոն առողջ էր ու առողջ է այնքան, որ գագաթնաժողովում ընդունված ու ստորագրված օրենքները անվանեց աշխատանքային նախագիծ, որին Մինսկը կմիանա ուսումնասիրելուց հետո միայն: Կամ՝ չի միանա:
Իհարկե, անհեթեթ է երեկվա հայտարարությունները համարել ԵԱՏՄ-ի կամ ՀԱՊԿ-ի փլուզում՝ մեկ անդամի հեռանալով երկու կառույցներն էլ կշարունակեն գործել, բայց ակնհայտ է, որ երկու կառույցներում էլ տարաձայնություններն ավելի շատ են ու ավելի խոր, քան համաձայնությունները:

Կախված իրադարձությունների ընթացքից՝ Հայաստանը պետք է պատրաստ լինի իր շահերի պաշտպանությանը: Ի վերջո, բացահայտ է, որ երկու պարագայում էլ Հայաստանի համար կարևոր են հայ-ռուսական երկկողմ հարաբերությունները, ոչ թե Հայաստան-Ռուսաստան առնչությունները բազմակողմ ձևաչափերում: Կքանդվեն, թե կկազմափոխվեն երկու կառույցներն էլ, Հայաստանը ոչինչ չունի կորցնելու, փոխարենը բազում հնարավորություններ կբացվեն, եթե ՀԱՊԿ-ն ու ԵԱՏՄ-ն կորցնեն իրավաբանական հասցեն:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Բելառուսի նախագահի կայքէջը փետրվարի 1-ից տեղեկացրել է.«Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն փետրվարի 3-ին կհանդիպի հասարակության, բելառուսական և արտասահմանյան լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների հետ: Միջոցառումը կանցկացվի ընդլայնված ձևաչափով «Մեծ խոսակցություն նախագահի հետ» անվանումով»: Այսինքն՝ այսօր Մինսկում Բելառուսի նախագահը կամ հայտարարություն կանի, կամ կհերքի մամուլում հայտնված տեղեկությունները, կամ կպատասխանի որևէ լրատվամիջոցի այդ թեմայով հարցին: ՈՒ նրա պատասխանի տոնից, ոճից ու բովանդակությունից պարզ կդառնա՝ այս անգամ Մի՞նսկն է սադրում, թե ինքն է սադրանքի թիրախ: Բոլոր դեպքերում ՀԱՊԿ-ում ու ԵԱՏՄ-ում ձևաչափերի փոփոխությունները օրակարգում են: Սպասենք Բատկայի խոսքին ու Կրեմլի արձագանքին: Նուրսուլթան Նազարբաևը եզրակացություններով չի շտապի՝ նա որոշել է Ղարաբաղի կոնֆլիկտով զբաղվել: Գուցե Նուրսուլթան Աբիշևիչը վաղուց ամեն ինչ լավ գիտեր ու կառույցների ձևաչափի փոփոխության հնարավորությունը ուզում է օգտագործել՝ Ադրբեջանին ԵԱՏՄ բերելով: Անդամակցության գինը Բաքուն վաղուց է հայտարարել՝ Ղարաբաղ: Դե իսկ Ղրղզստանը, թերևս, առիթը կօգտագործի ու կհեռանա: Բրեկզիտի օրենքով: Մենք, ավանդաբար, կսպասենք ու կմտածենք, այս դեպքում՝ կարևորը արձագանքի արագությունը չէ, այլ՝ ինքնուրույնությունը:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ